تعویض لاستیک

هرگز تصور نمی‌شد که خرید لاستیک ماشین پروسه‌ای پیچیده و مهندسی داشته باشد. ما در بهترین حالت دقیق‌ترین تصمیمی که می‌توانستیم درباره‌ی خریدانواع لاستیک (‌میشلن، بارز و ... ) بگیریم این بود که بگوییم مدل‌های خارجی بهتر است. فارغ از بحث کیفیت، هزینه تعویض لاستیک ، خرید یک لاستیک مستلزم در نظر گرفتن موارد متعددی است که پیش از این شاید حتی به گوش‌تان نخورده باشند. انتخاب یک تایر مناسب، تأثیر عمیقی بر سبک رانندگی، مصرف سوخت، نرمی و حتی ایمنی دارد. در مبانی مهندسی خودرو، تایرها را به‌عنوان یکی از اعضای خانواده‌ی انتقال قدرت می‌شناسند. همان خانواده‌ای که جعبه‌دنده، میل‌لنگ، دیفرانسیل و اکسل‌ها نیز عضو آن هستند. شاید عجیب باشد ولی حساسیت این قطعه به‌دلیل درگیر بودن مدام با اجسام بیرونی (آسفالت جاده، گل و لای، شن و ماسه و…) بیشتر از قطعات درونی خودروست. سایش غیرعادی و ناهمگون لاستیک‌ها را خیلی جدی بگیرید. ساییدگی غیرعادی لاستیک‌ها نشانه‌ای است برای اینکه متوجه شویم زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است. در ضمن این پدیده می‌تواند هشداری باشد برای اینکه بخش‌های دیگر خودرو ازجمله فرمان، جلوبندی و فنربندی آن نیز دچار مشکل شده‌اند. تیک‌آف، ترمز ناگهانی و دستی‌کشیدن، سریع‌تر از آنچه فکرش را بکنید لاستیک‌ را به مرز نابودی می‌کشانند. برخی از جوانان برای اینکه لاستیک‌هایشان به‌منظور انجام مانورهای شبانه صاف شوند، اقدام به دستی‌کشیدن پیاپی می‌کنند. غافل از اینکه در این هنگام شما نمی‌دانید که کدام سطح از لاستیک در حال از بین رفتن است. قدیمی‌ها می‌گویند لاستیک مصرف‌شده‌ی جلویی را با لاستیک‌های عقبی تعویض کنید. این ایده از جایی مطرح می‌شود که گویی فرمان‌گیری عمر تایر را می‌کاهد. شاید این ایده بیراه نباشد ولی به دلیل آنکه وزن بیشتری روی محور عقب است،‌ چرخ‌های عقب باید سالم‌تر و با آج بهتر باشند. در واقع علم روز مهندسی خودرو می‌گوید به‌مجردِ از رده خارج شدن حتی یک حلقه لاستیک اقدام به تعویض همه‌ی آنها کنید. با این حال به‌منظور ایجاد توازن بین چرخ‌های جلو و عقب، به‌طور میانگین هر ۸۰۰۰ کیلومتر تایرهای عقب و جلو را تنها در صورت سالم بودن با هم تعویض کنید. در برخی از خودروهای مدرن، که سیستم ترمزگیری هوشمند ABS را در کنار سامانه‌ی ضد لغزش ASR و LSD دیفرانسیل دارند، تعویض لاستیک ماشین به این راحتی‌ها نیست. در صورت تغییر سایز لاستیک بدون تنظیم، مرکز کنترل الکترونیکی خودرو یا همان ECU باعث غیرفعال شدن سیستم‌های فوق می‌شود. از قدیم می‌گفتند،‌ لاستیک کم‌باد راه نمی‌رود. این جمله واقعیت دارد ولی اگر درون محفظه‌ی لاستیک‌ها نیز باد اضافی تزریق شود، عواقب خطرناکی دارد. در حقیقت اینکه در تعمیرگاه‌ها آپاراتی‌ها طبق یک عرف تایرها را پر باد می‌کنند، ایرادی ندارد ولی هیچ لاستیکی نباید بیش از ظرفیتش باد بگیرد. ظرفیت آنها تابعی است از سایز لاستیک، وزن خودرو و وزن قابل حمل توسط لاستیک. به همین خاطر است که شرکت‌های لاستیک‌سازی عدد دقیقی را روی لاستیک‌ها به‌عنوان حداکثر میزان فشار باد درج می‌کنند. کد درج‌شده روی لاستیک ماشین را می‌توان با عبارت psi (یکای فشار، پوند بر اینچ مربع) مشاهده کرد. در تصویر، لاستیک خودروی فوق را حداکثر باید تا ۶۰ واحد بادگیری کرد. باد زدن زیادی تایر عواقبی دارد که شاید دیگر نیازی به توضیح دادن نباشد. ولی کم باد زدن آن علی‌رغم برخی از تصورات، باعث افزایش حرارت بی‌مورد لاستیک می‌شود که طبیعتا انحراف و عدم ترمزگیری را در پی دارد.